Divan Edebiyatı Şairleri – Divan Edebiyatı günümüzde pek çok sevene hala sahip bir edebiyat türüdür. Kendi içerisinde pek çok şair ve eser bulunduran oldukça zengin bir yapısı vardır. Bu isimlerden bazıları,
- Şeyh Galip
- Nedim
- Baki
- Nefi Gibidir.
Divan Edebiyatı Şairleri
Divan Edebiyatı Şairlerinden önemli bir isim olan olan Şeyh Galip oldukça başarılı şiirlere sahiptir. 1757 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiş olup, asıl adı Mehmed Esad’dır. Annesi Emine Hatun, babası ise Reşid Efendi’dir. Babası tasavvuf eğitimi almış olup Mevleviliğe ve Melamiliğe bağlı şiirler ile uğraşmıştır.
İlköğretimi babasından gören Şeyh Galip, Hamdi isimli bir bilginden de Araça dersleri almıştır. Kendisine Esad mahlası veren Süleyman Neşet’den de yine öğretim esnasında yararlanmıştır. Gali de ilk şiirlerinde Esad mahlasını tercih etmiş, ancak başkalarının da kullandığını gördükten sonra Galib mahlası ile devam etmiştir. Divan’ını 24 yaşında iken yazmıştır. Divan edebiyatı şairleri arasında 1799 senesinde İstanbul’da vefat etmiş olup, mezarı Galata Mevlevihanesinin Avlusunda bulunan türbede ye almaktadır. Ortaya çıkardığı eserleri ise,
- Divan
- Hüsn-ü Aşk
- Es Sohbetü’s Safiyye
- Şerh-i Cezire-i Mesnevi
- Mevlevi Şairlere Tezkire
Şeklindedir.
Nedim
Asıl adı Ahmet olan Nedim, Divan Edebiyatı şairleri arasında bir diğer isimdir. İstanbullu olup evinin Beşiktaş’ta olduğuna ilişkin şiirlerinde kendisinin verdiği bilgiyi evraklar da desteklemektedir. Kendisinin 1681’de dünyaya geldiği düşünülmektedir. Annesi Saliha Hatun olup Karaçelebizadeler’den gelir.
Babası ise Kadı Mehmed Efendi olup, Sultan İbrahim dönemi kazaskerlerinden olan Merzifonlu Mustafa Muslihittin Efendi’nin oğludur. İyi bir eğitim gören Nedim döneminin klasik ilimlerini tahsil etmiştir. Arapça ve Farsça dillerini, şiir yazacak kadar öğrenmiştir. Tahsili ardından sınavda başarılı görülmüş, bunun sonucunda da müderris olmuştur.
Kendisi Sekban Ali Paşa Medresesi’nde Müderrislik yapmakta iken, 1730 senesinde Patrona Halil isyanı çıkmıştır. Bu esnada kendisine ne olduğuna dair farklı görüler vardır. Bazı kaynaklar isyanı takip eden günlerde illet-i vehimeden ya da içkiye düşkünlüğü sebebiyle, titreme hastalığından öldüğü söyler. Bazı kaynaklar ise isyan esnasında korkudan evinin damına çıktığını, buradan da düşerek hayatını kaybettiğini belirtmektedir. Eserleri arasında,
- Nedim Divanı
- Sahaifü’l Ahbar
- Ayni Tarihi
Yer almaktadır.
Baki
Baki Divan Edebiyatı şairleri arasında bulunan isimlerden bir diğeridir. 1526 yılında İstanbul’da doğmuş, aynı şehirde 1600’de hayatını kaybetmiştir. Şiire biçim ve içerik anlamında pek çok yenilik getirmiş olup Şairler Sultanı olarak da bilinmektedir.
Ası adı Mahmut Abdülbaki olup, Fatih Camii Müezzinlerinden Mehmed Efendi’nin oğludur. Çocukluk döneminde esnaf yanında çıraklık yapmış, okuma isteği ardından medreseye girmiştir. Karamanlı Ahmet ve Mehmet efendilerden ders almış, pek çok ünlü edebiyatçı ile de tanışmıştır. Özellikle hocası Mehmet Efendi için kaleme aldığı Sümbül Kasidesi de tanınırlığını arttırmıştır.
Dönemin ünlü şairlerinden Zati’nin dikkatini çekmesi sonucunda 18-19 yaşlarında şair olmuştur. Nahcivan seferi ardından Kanuni Sultan Süleyman’a bir kaside sunmuş, böylece saray çevresine girmeyi de başarmıştır. 1560’larda Şeyhü’l İslam Ebussuud Efendi ile tanışmıştır. Kanuni Sultan Süleyman öldükten sonra ise Kanuni Mersiyesi’ni kaleme almıştır.
Divan Edebiyatı şairleri arasında kendisinin zevke ve eğlenceye düşkün olduğu söylenir. Neşeli, hoş sohbet ve hırslı bir kişiliği olduğu da yine belirtilmektedir. Ancak nükteci ve dedikoducu olması ile zaman zaman dönemin önde gelen isimlerini darıltmış, zor durumlara da düşmüştür. Eserleri arasında,
- Divan
- Faza’ilü’l Cihad
- Fazail’i Mekke
- Hadis-i Erbain Tercümesi
- Kanuni Mersiyesi
Gibi eserler vardır.
Nefi
1572 yılında Erzurum’da doğan Nef’i, Divan Edebiyatı şairleri arasında bir diğer isimdir. Erzurum-Pasinler’de doğmuş olup asıl adı Ömer’dir. 1635 senesinde İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.
Özellikle hicivleri ile tanınmakta olup hicivlerinden ötürü kendine Zari mahlası verilmiştir. Bu da anlam olarak faydası dokunmayan, zararlı gibi anlamları ifade eder. Ancak 1585’de Erzurum Defterdarı Gelibolulu Müverrih Ali şiirlerini görüp beğenmiş, ona Nef’i mahlasını vermiştir. Bu ise anlam olarak yararlı demektir.
Ancak Nef’i divan edebiyatı şairleri arasında hayatta iken pek çok kişinin öfkesini, nefretini de üstüne çekmiştir. Dönemin müftüsü ile aralarında geçen atışma pek çok kişi tarafından bilinmektedir. Bunun yanı sıra dönemin Sadrazamına da hakaret ettiği için zindana atılmış, ancak padişah tarafından affedilmiştir. Ne var ki sonra tekrar dayanamayarak hakaret etmiş, ardından bir kere daha padişah tarafından affedilmiştir.
